Klima Sistemi Nedir?

1.Klima Sistemi Nedir?
1.1.Klima Sistemlerinin Sınıflandırılması
1.1.1.Expansion Şekline Göre Sınıflandırma
1.1.2.Isı Atılan Kaynağına Göre Sınıflandırma
2.Klima Sisteminin Montajı ve İşletmeye Alınması
2.1.Montaj
2.1.1.Taşıma
2.1.2.Yer Seçimi
2.1.3.Kaide
2.1.4.Tesisat
2.1.4.1.Kanal Tesisatı
2.1.4.2.Soğutucu Akışkan Tesisatı
2.1.4.3.Su Tesisatı
2.1.4.4.Drenaj Tesisatı
2.1.4.5.Elektrik Tesisatı
2.2 İşletme
2.2.1.İlk İşletme Öncesi Hazırlık
2.2.2.İlk İşletmeye Alma
2.2.3.Sistemin Çalıştırılması
3.Bakım
3.1.Bakım Nedir?
3.2.Peryodik Bakım
3.2.1.Günlük Bakım
3.2.2.Aylık Bakım
3.2.3.Yıllık Bakım
3.2.5. 5000 Saat Yada 4Yıl Bakımı
3.3.Klima Sistemlerde Kirliliğin İşletme Giderleri İle İlişkisi
3.3.1.Normalden Yüksek Kondenzesyon Sıcaklığının (Kirli Dış Ünite)Soğutma Sistemine Etkileri
3.3.2.Normalden Düşük Evaporasyon Sıcaklığının(Kirli İç Ünite)Soğutma Sistemine Etkileri
3.4.Kondenzasyon ve Evaporasyon Sıcaklıklarındaki Sapmaların Nedenleri ve Önlemleri
3.5.Peryodik Bakım Yapılması ile Sağlanan Avantajlar
3.6.Bakım Giderlerinin Klima Sistemlerinde Ekipman ve Montaj Maliyetleri İle Karşılaştrılması
3.7.Dünyada Durum
3.8.Türkiyede Durum

  Klima Sistemlerinin amaçlarına uygun olarak, sürekli hizmet verebilmeleri projelendirme, montaj, işletme ve bakımlarının uygun olarak yapılması gereklidir.Bu hizmetlerden projelendirme ve montaj tesiste bir kez yapılmasına rağmen, işletme ve bakım süreklidir.Bir başka deyişle sistemlerin sorunsuz çalışması projelendirmeyle başlar, peryodik bakımla süreklilik kazanır.

1.Klima Sistemi Nedir?

Klima Sistemleri, bir ortamın sıcaklığını ve nemini kontrol ederler.Havadaki tozları temizlerler.Ortam havasını homojen dağılmasını sağlarlar.

1.1.Klima Sistemlerinin Sınıflandırılması

Klima sistemleri çeşitli şekillerde sınıflandırılır.Aşağıda bu sınıflandırmalardan bazılarına yer verilmiştir.

1.1.1.Expansion Şekline Göre Sınıflandırma

Direkt Expansion:Ortam havası direkt soğutma cihazı ile şartlandırılır.Bu tip sistemlerin seçimi ve montajı özenle yapılmalıdır.Sistemin dengesini,ortam şartları direkt etkiler.Bu nedenle, işletme şartlarının tasarıma uygun yürütülmesi ve sistem bakımının özenle yapılması gerekir.

İndirekt Expansion:Ortam havası, soğutma cihazının soğuttuğu su ile şartlandırılır.Bu sistemlerde verimin yüksek tutulması, ısı değiştiricilerin temizliği ile sağlanır.

1.1.2.Isı Atılan Kaynağa Göre Sınıflandırma

Hava Soğutmalı Tip:Kondanseri dış ortam havası ile soğur.Dış unitesi, su soğutmalı tipe göre sessiz çalışır.Kondanserin soğutması dış hava sıcaklığı ile doğrudan ilişkilidir.Dış ortam havasının kimyasal ve fiziksel kirliliği cihazı doğrudan etkiliyen faktörlerdendir.

Su Soğutmalı Tip: Kondanseri su ile soğutulur.Genellikle su soğutma kulesi bulunur.

Hava Soğutmalı

Su Soğutmalı

1.1.3.Fonksiyonuna Göre Sınıflandırma

Paket Tip Klima Cihazlar:Kondanserleri su soğutmalı yada hava soğutmalıdır.Ortam havasının şartlandırılmasında kullanırlar.(Soğutma yada Isıtma).Tek paket ünite olarak yada iç ve dış üniteler halinde olurlar.

Su Soğutucu Cihazlar:Kondenserleri su soğtmalı yada hava soğutmalıdır.Su soğutmak amacı ile kullanılır.Tek paket ünite olarak yada iç ve dış üniteler halinde olur.

1.1.4.Kullanım Amacı Bakımından Sınıflandırma

Konfor Kliması:İnsanların rahat ve huzurlu bir şekilde yaşayabilmesi için standartlarla belirlenen şekilde, ortam havasının şartlandırılmasını sağlar.Ortam havası, kontrol elemanları yardımı ile şok etkisi yaratılmadan şartlandırılmalıdır.

Proses Kliması:Herhangi bir imalat yada işlem esnasında ortam havasının belirli şartlar dışına çıkmasını engellemek için yapılan klima türüne bu ad verilir.Genelde kontroller, konfor klimasına nazaran daha noktasaldır.

1.1.5.Montaj Metoduna Göre Sınıflandırma

Paket Tip Cihazlar:Soğutucu akışkan devresi, tek bir ünitede bulunur ve montaj esnasında soğutucu akışkan ile ilgili borulama yapılmaz.

2.Klima Sisteminin Montajı ve İşletmeye Alınması

Klima sistemleri, soğutma cihazları, klima santrali, su soğutma kulesi, tesisat gibi bir çok alt grubtan oluşur.

Sistemin uyum içinde çalışabilmesi için,bütün grubların montajları, üretici firmalarının montaj bilgileri doğrultusunda yapılmalıdır.Sistemlerin sağlıklı çalışmaya devam etmeleri, ilk işletmeye alma şekliyle doğrudan ilişkilidir.Bunlar göz önüne alınırsa, genel olarak aşağıdaki montaj ve işletmeye alma ile ilgili genel kuralların yerine getirilmesi gerekir.

2.1.1.Taşıma

Cihazların su ve gaz boruları, elektrik kabloları ve elektrik panosu her türlü darbe ve kasıntılara karşı korunmalıdır.Üretici firmanın belirttiği mesajlara(ambalajüzerinde v.b.)özenle uygulanmalıdır.Taşıma esnasında oluşacak bazı hasarların işletmeye alma esnasında gözden kaçması sonucu, ileride beklenmeyen hasarlara neden olabileceği unutulmamalıdır.Örneğin ezilmiş bir kablo, sistemin iki faza kalarak motor sargılarının yanmasına sebeb olabilir yada yerinden oynayan fan veya kompresör, istenmyen gürültülere neden olabilir.

2.1.2.Yer Seçimi

Cihazların yer seçimi esnasında, üretici firmaların öngördüğü servis ve işletme boşluklarının bırakılması gereklidir.Bu gibi detaylar projelendirme esnasında düşünülmelidir.Montajı yanlış yapılmış ve gerekli hava boşlukları bırakılmamış bir cihaz, tasarım şartlarının sağlanamaması nedeniyle çalışmaz yada sorunlu çalışır.Her iki durumdada çözümleri pahalı olan sonuçlar doğurur, ya montajı yeniden yapılmak zorunda kalınır yada çok düşük verimle sorunlu çalışması kabullenilir.

2.1.3.Kaide

Cihaz çalışma esnasında, titreşimleri emecek ve çalışma sesinin binaya iletimini azaltacak şekilde, etrafında drenaj kanlları bulunan kaide üzerine oturtulmalıdır.Uygun yapılmamış bir kaide, mekanik sesleri mahale ileterek, sonradan çözümü güç olan, yadsınamaycak bir soruna neden olabilir.

2.1.4.Tesisat

Klima sistemlerinde, klima cihazlarını bütünleyen kanal tesisatı, soğutucu akışkan tesisatı, su tesisatı ve elektrik tesisatı da sistemlerin sağlıklı çalışmaları açısından önemli rol oynar.Tesisatların, sistemin kullanımı esnasında kumanda ve kontrolü söz konusudur.Cihazların performansı tesisatlarla doğrudan ilişkilidir.Bakıma ihtiyacı oldukları göz ardı edilmemelidir.Bu nedenle tesisatların da cihazlar gibi projelendirme esnasında işlevselliğin yanında servis işletme ve bakım kriterleride göz önünde bulundurulmalıdır.

2.1.4.1.Kanal Tesisatı

Klima cihazı ile şartlandırılmış havanın, mahale dağıtımı kanal tesisatı ile yapılır. Kanal tesisatının klima ile uyum içinde olması, sistemin tasarım şartlarında çalışmasını sağlayan etmenlerdendir.Bu nedenle uygulamaların, projeler çerçevesinde özenle yapılması gerekir.Örneğin yanlış uygulamalar sonucu hesapların üzerinde gerçekleşen kanal basınç kayıpları, evaporasyon sıcaklığını düşürür ve sistemin kesintiye uğramasına neden olur.İyi yapılmış kanal izalasyonu, ısı kayıplarını büyük ölçüde önlüyerek, işletme giderlerini düşürür.

2.1.4.2.Soğutucu Akışkan Tesisatı

Soğutucu akışkan tesisatı, spit(iç ve dış üniteler)cihazların şantiyede montajlarının yapılması esnasında tecrübeli elemanlarca yapılması gereklidir.Tesisatın tekrar açılmayacağı, değiştirelemeyeceği ve soğutma sisteminin üniteler arası bağlantısı olduğu düşünülürse, itinalı ve kurallara uygun olarak son derece temiz yapılması gereklidir.Örneğin bağlantı elemanların yağ dönüşünü sağlayacak looplar ve maximum boru mesafesi, üretici firmanın önerdiği biçimde olmalıdır.

2.1.4.3.Su Tesisatı

Su tesisatına, kondanseri su soğutmalı ve/veya su soğutucu cihazlarda gerek duyulmaktadır.Soğuk su, besleme suyu, kondenser suyu ve sıcak su tesisatlarında galvaniz boru, buhar ve kaynar su tesisatlarında siyah boru kullanılmalıdır.Gerekli hava atma noktaları düşünülmelidir.Tesisat temiz olmalı ve tesisat projesine uygun olarak yapılmalıdır.Servis hizmetleri düşünülerek gerekli noktalara vana ve ölçü aletleri (manometre,termometre)konulmalıdır.Su tesisatlarında pompa yedeklemeleri, genleşme tankı, filtre ve benzeri detaylar düşünülmelidir.

2.1.4.4.Drenaj Tesisatı

Soğutma sistemlerinde havanın şartlandırılması esnasında, havadaki nemin yoğuşması beklenilen bir olaydır.Yoğuşan suyun ve sistemdeki atık suların(nemlendiriciden, su soğutma kulesinden v.b.) tahliyesi amacı ile kurulan tesisata drenaj tesisatı adı verilir.

İlk bakışta işlevsel olarak basit görülen drenaj tesisatı, uygun yapılmadığında çeşitli sorunlar yaratır.Örneğin loopları uygun yapılmamış bir drenaj tesisatında drenaj suyunun tavadan taşması ve drenaj hattının pis kokularının mahale iletilmesi sık rastlanan sorunlardandır.

2.1.4.5.Elektrik Tesisatı

Elektrik tesisatı, klima cihazlarının elektrik enerjisi beslemelerini sağlamak amacı ile konusunda uzman ve yetkili kişilerce yapılması gerekir.Cihazların çalışma ömürleri boyunca, sağlıklı çalışabilmesi için, kullanılan malzemelerin iyi seçilmiş, proje esaslarına ilgili norm ve standartlara uygun olmaları gereklidir.Klima cihazlarına ait sigorta şalterin kesinlikle başka cihazları kumanda ve koruma altına almaması gereklidir.

2.2.İşletme

Klima sistemlerinin işlevlerini yerine getirme işlemidir.Montajları tamamlanmış sistemler, işletme öncesi hazırlıklar tamamlandıktan sonra ilk kez işletmeye alınırlar ve sistemin ayarları yapılır.Daha sonra sistem, çalışma değerleri içerisinde işlevini yerine getirmeye başlar.

2.2.1.İlk İşletme Öncesi Hazırlık

Klima sisteminin montajı, üretici firmanın ve projelerin doğrultusunda tamamlandıktan sonra sistem üzerinde detaylı bir montaj kontrolü yapılmalıdır.Montaj kontrolü esnasında görülen tüm eksiklikler tamamlandıktan sonra;

Hava Kanalları olabildiğince temizlenmelidir.
Su tesisatı yıkanmalıdır.
Drenaj giderlerinin çalışma kontrolü yapılmalıdır.
Tüm mekanik aksamlar kontrol edilmelidir.Örneğin Kompresörün ve fanların taşıma esnasında oynamsını önleyen kilitleme elemanları sökülmelidir.
Elektrik bağlantıları ve sigortalar kontrol edilmelidir.Klitleme sistemleri kontrol edilmelidir.
Cihaz besleme voltajı kontrol edilmelidir.
Sistemdeki otomatik kontrol ünitelerinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir.
Isıtma ve Soğutma tesisatlarının ortak olduğu tesislerde elle kontrol edilen bölümler amaca uygun hale getirilmelidir.
2.2.2.İlk İşletmeye Alma

Klima sistemlerinin ilk kez çalıştrılması işlemine denir.Bu işlem üretici firma tarafından yada önerdiği ekiplerce yapılması gereklidir.İlk işletmeye alma işlemi esnasında sistemin önce fonksiyonları sonra performansı kontrol edilir. Çalışma değerleri ayarlanır ve akuple çalışan elemanlar arası uyum sağlanır.Emniyet ve kontrol elemanlarının fonksiyonları test edilir.İlk çalışma ayarlarının ve bu ayar değerlerinin kayıtları, klima sistemine çalışma ömrü boyunca referans olacağı düşünülürse dikkatli yapılması gerekir.Bu nedenle ilk işletmeye alma işlemi, klima sisteminin çalışacağı ortam şartlarında yapılması uygundur.Örneğin soğutm a amacı ile kurulan bir klima cihazı, kışın işletmeye alınmamalıdır.

2.2.3.Sistemin Çalıştırılması

Klima sistemleri, ilk kez işletmeye alındıktan ve sistem ayarları yapıldıktan sonra işlevlerini yerine getirmeye hazırdır.Sistemin rutin olarak çalıştırılması üretici firmanın direktifleri doğrultusunda, konusunda uzman yada sistem hakkında eğitimden geçmiş kişi/kişilerce, işletme ve bakım klavuzlarına uygun olarak yapılmalıdır.Klima sistemlerinde görülen problemlerin önemli bir bölümünün işletme hatalarından kaynaklandığı bilinmektedir. Örneğin, su tesisatının havası alınmadan çalıştırılan bir soğutma cihazının çalışması, koruma elemanlarının devreye girmesiyle sık sık kesintiye uğruyacaktır.Bu durumda sistemde büyük hasarların oluşmasını önleyen tek unsur, koruma elemanlarının arızasız olmasıdır.

Klima sistemlerinin çalışma periyotlarında ön görülen günlük, haftalık, aylık ve yıllık bakımlarının düzenli olarak yapılması, hem işletme giderlerini azaltacak hemde kesintisiz çalışma sağlayacaktır.

3.Bakım

3.1.Bakım

Sistemde arıza yada arızaların oluşmasını azaltmak ve sistemin çalışma verimini yüksek tutmak amacı ile yapılan işlemlerin tümüne bakım denir.Belirli periyotlarda titizlikle yapılan bakım işlemlerinin;

• Cihaz ömrünü uzattığı
• Sistemden kesintisiz yararlanma olanağını artırdığı
• Sistemin kesintiye uğramasından doğan kayıpları azalttığı
• İşletme giderlerini azalttığı ‘ da bilinmektedir.

3.2.Peryodik Bakım

Bakım İşlemleri Yapıldıkları Periyotlara Göre Adlandırılırlar.

3.2.1.Günlük Bakım

Günlük Bakım, sistemden sorumlu teknik elemanların sistemin çalıştırılması durdurulması ve günlük çalışmasının izlenilmesi ile ilgili yapacağı işlemleri içerir.Sistemin çalıştırılması ve durdurulması, üretici firmaların talimatlarına uygun yürütülmelidir.Örneğin, Karter ısıtıcılarının kompresörün çalışmasından en az 5 saat önce devreye sokulması gereklidir.Cihazlar çalışmaları esnasında izlenmeli ve cihazların üzerindeki ölçü aletlerinin belirtilen değer aralıklarında çalışıp çalışmadığı gözlenir.Mekanik aksamlarda anormal ses ve titreşim olup olmadığı kontol edilir.

3.2.2.Haftalık Bakım

Sistemden sorumlu teknik elemanların haftalık periyorlarla yaptığı bakımdır.Günlük bakımdaki işler yapıldıktan sonra;

• Makina yağları kontrol edilir,
• Sistemde akışkanlarda muhtemel kaçak noktaları kontrol edilir,
• Çalışma akımları kontrol edilir,
• Elektrik bağlantıların sıkılığı kontrol edilir,
• Presostat ve termostat ayarları kontrol edilir,
• Sistemin tipine göre iç ve dış ünitelerde titreşim kontrol edilir.Fan kayışları kontrol edilir.
• Filtreler temizlenir.
• Drenaj tesisatının işleyip işlemediği kontrol edilir.

3.2.3.Aylık Bakım

Aylık bakım elektrik soğutma ve tesisat konularında uzman teknik elemanlarca yapılır.Haftalık bakımda ön görülen işler yapıldıktan sonra;

• Sistemin elektrik değerleri ve otomatik elemanları test edilir,
• Motor, Vantilatör, Rulman ve Yatakları kontrol edilir,
• Paket tip klima cihazlarında hava emişindeki filtre ile Hava Soğutmalı konderserlerde yüzey temizliği yapılır,
• Su soğutma kuleleri boşaltılır, tabanındaki pislik temizlenir,
• Cihaz yoğuşma tavaları temizlenir,
• Sistemde su pompaları mevcutsa çalışmaları kontrol edilir, yağ ve salmastra kontrolleri yapılır.

3.2.4.Yıllık Bakım

Yıllık bakım elektrik, soğutma ve tesisat konularında uzman teknik elemanlarca yapılır.Aylık bakımda öngörülen işler yapıldıktan sonra;

• Kondanserler, evaparatörler ve diğer ısı değiştiricileri temizlenir.Bu temizlik kimyasal maddeler ile yapılacak ise mutlaka uzman kişilerce yapılmalıdır.
• Su soğutma kuleleri boşaltılır, temizlenir.Paslanmalar temizlenir boyanır.
• Kompresör karter yağının evsafı kontrol edilir.
• Tüm tesisatlar gözden geçirilir, filtreler gerekli görülürse değiştirilir.
• Dış ünitler paslanmaya karşı önlemleri alınılır.
• Aşınan ve yıpranan(kayış, salmastra gibi)elemanlar değiştirilir.
• Elektrik panolarında tüm bağlantılar kontrol edilir, gevşek olanlar sıkılır, tahrip olmuş elemanlar değiştirilir.

3.2.5.5000 Saat yada 4 yıl Bakımı

Klima sisteminde çeşitli elemanların ömürleri sonludur.Kompresör ve elektrik panosuna ait bazı elemanlar bu gruba girerler.Üretici firmaları parça ömürlerini ve değiştirme aralıklarını bildirirler.Bu aralıklarda değiştirilmeyen parçalar her an işlevlerini yitirebilecekleri için klima sistemlerin çalışması tehlikeye girer.Bu nedenle belirtilen periyotlarda(Genellikle kompresör ve elektrikli parçalar için)malzemelerin yenilenmesi şarttır.Bu işlemlerin tü

3.3.Klima Sistemlerinde Kirliliğin İşletme Giderleri İle İlişkisi

Klima sistemlerinin işletilmesi esnasında performansın düşmesine neden olan sebeplerden en önemlisi ısı değiştiricilerinin(Konderser, evaporatör v.b.)kirlenmesidir.Kirlenme ısı iletimini kötüleştiri ve sistemin verimini düşürür.

İşletme giderleri içinde ise enerji, personel ve su harcamaları en büyük paya sahiptir.

Bir soğutma sisteminde ise en büyük enerji tüketimi kompresördedir.Bu nedenle enerji tüketiminde yapılacak tasarruf, işletme giderlerini azaltır.

Konderserde oluşan kirlilik kondezosyon sıcaklığının artmasına, evaparatörde oluşan kirlilikler ise evaparasyon sıcaklığının düşmesine neden olur.

3.3.1.Normalden Yüksek Kondenzesyon Sıcaklığının (Kirli Dış Ünite)Soğutma Sistemine Etkileri

Kompresörlerin karakteristik eğrileri incelendiğinde kondezasyon sıcaklığının artması ile kompresör kapasitesinin düştüğü ve enerji tüketimin arttığı görülür.

Aşağıda orta büyüklükteki bir klima sistemi için kondenzasyon sıcaklığının artmasının enerji tüketimine etkisi hesaplanmıştır.

Soğutma kapasitesi Qnom :25 RT(refrigerant Ton) Kompresör : DAIKIN 582

Tk : Kondenzasyon sıcaklığı (°C ) Te : Evaparasyon sıcaklığı (°C )

P : Kompresör iş gücü (Kw) Q : Kompresör kapasitesi ( Kcal/h)

Pb : Birim kompresör kapasitesi için gerekli iş gücü (W / Kcal/h)

D : Kondenzasyon sıcaklığının artması ile giriş gücündeki artış oranı,

Kopresörün karekteristik eğrisinden;

Tk = 35°C Te = 5 °C İçin

Q 1 = 62 000 Kcal/h, P1 = 15.5Kw

Tk = 55 °C Te = 5 °C için,

Q2 = 43 000 Kcal/h, P2 = 18 Kw okunur.

P1 = P * 1000/Q , [W / Kcal/h] formülü ile hesaplanır.

Pb1 = 15.5 * 1000 / 62000 = 0 25 W / Kcal/h

Pb2 = 18.0*1000 / 43000 = 0.42 W / kacal/h

D = (Pb2 – Pb1 / Pb1) * 100 = 0.42 – 0.25 / 0.25 = % 68

diagram2
Yukardaki örnekte görüldüğü gibi kondenser kirliliği artması(kondenzasyon sıcalığının artması) temiz bir kondensere göre birim kompresör kapasitesi için gerekli giriş gücünde %60 ile %70 oranında artışlara neden olmaktadır.Bu artışların bir sezon boyunca işletme giderlerinden sadece elektrik enerjisi maliyetine etkilerini incelersek;

Soğutma sezonu : 90 gün

Soğutma ihtiyacı : 550000 Kcal/gün

Birim elektrik enerjisi maliyeti : 2000 Tl/Kw/h

Temiz konderserli sistemde;

Enerji Tüketimi = 0.25 [W / Kcal/h]550000[kcal/gün]90[Gün]*1 / 1000 [Kw / W] = 12375 Kw.h

Elektrik enerjisi maliyeti = 123755 [Kw.h]*2000 [TL / Kw .h] = 24.750.000 TL’dir.

Kirli kondanserli sistemde;

Enerji Tüketimi = 0.42 [W / Kcal/h]550000[kcal/gün]90[Gün]*1 / 1000 [Kw / W] = 20790 Kw.h

Elektrik enerjisi maliyeti = 20790 [Kw.h]*2000 [TL / Kw .h] = 41.580.000 TL’dir.

3.3.2.Normalden Düşük Evaporasyon Sıcaklığının(Kirli İç Ünite)Soğutma Sistemine Etkileri

Kompresör karekteristik eğrilerinde evaporasyon sıcalığının düşmesi ile kompresör kapasitesinin düştüğü ve enerji tüketimin arttığı görülür.

Aşağıda orta büyüklükteki bir klima sistemi için evaporasyon sıcaklığının düşmesinin enerji tüketimine etkisi hesaplanmıştır.

Soğutma kapasitesi Qnom :25 RT(refrigerant Ton) Kompresör : DAIKIN 582

Tk : Kondenzasyon sıcaklığı (°C ) Te : Evaparasyon sıcaklığı (°C )

P : Kompresör iş gücü (Kw) Q : Kompresör kapasitesi ( Kcal/h)

Pb : Birim kompresör kapasitesi için gerekli iş gücü (W / Kcal/h)

D : Kondenzasyon sıcaklığının artması ile giriş gücündeki artış oranı,

Kopresörün karekteristik eğrisinden;

Tk = 35°C Te = 5 °Cİçin

Q 1 = 62 000 Kcal/h, P1 = 15.5Kw

Tk = 35 °C Te = 0 °C için,

Q2 = 50 000 Kcal/h, P2 = 14.5 Kw okunur.

P1 = P * 1000/Q , [W / Kcal/h] formülü ile hesaplanır.

Pb1 = 15.5 * 1000 / 62000 = 0.25 W / Kcal/h

Pb2 = 14.5*1000 / 50000 = 0.29 W / kacal/h

D = (Pb2 – Pb1 / Pb1) * 100 = 0.29 – 0.25 / 0.25 = % 16

diagram1
Yukardaki örnekte görüldüğü gibi evaparatör kirliliğinin artması (evaporasyon sıcaklığının düşmesi) temiz bir evaporetöre göre birim kompresör kapasitesi için gerekli giriş gücünde % 10 ile % 20 oranında artışlara neden olmaktadır.

3.4.Kondenzasyon ve Evaporasyon Sıcaklıklarındaki Sapmaların Nedenleri ve Önlemleri

Soğutma Sistemindeki mekanik sorunlar
Soğutucu akışkan kaçakları, expansion, presostat gibi kumanda ve kontrol elemanlarının ayarlarındaki sapmalar.

Isı değiştiricilerinin kirlenmesi
Serpantinlerin kirlenmesi, Su soğutmalı kondanserlerin kirlenmesi.

Akışkan debilerinin değişmesi
Filtrelerin tıkanması, damper ve vana ayarlarının bozulması, pompa ve fanların kirlenmesi, kayışların aşınması veya kasnak ayarlarının bozulması.

Akışkan özelliklerinin değişmesi
Sıvı akışkanların (Su, salamura v.b.) kirlenerek ısıl değerlerinin değişmesi.

Çevre şartlarının değişmesi
İklimsel değişiklikler

Yukarda açıklanan ilk dört nedeni oluşturcak şartların önlenmesi iyi bir bakım ile sağlanır.

3.5.Peryodik Bakım Yapılması ile Sağlanan Avantajlar

İşletme giderleri azalır
Bu sayede bakım işlemi esnasında yapılan temizlikler ile işletme giderlerinde tasarruf sağlanır.Bu tasarruf miktarı cihaz tipine göre %10 ile % 20 arasında değişir.(Bu tasarruf miktarı bakım gideri göz önüne alınarak net tasarruf olarak hesaplanmıştır.)

Bakım giderleri azalır
Peryodik kısa süreli temizlikler sonunda aşırı çetin kirlenmeler önlenir.Bu sayede bakım esnasında kullanılacak temizlik maddeleri ve temizlik süresi azalarak bakım gideri azalır.Peryodik bakım esnasında elektrik panosu temizlenmek sureti ile kirlerin neden olabileceği kısa devreler ve bunun sonucu, cihazda meydana gelebilecek arızalar önlenmiş olur.Mekanik çözülmeler, gaz kaçakları ve varsa aşınmalar kontrol edilerek, bunların neden olabileceği arızalar önlenir.

Cihazların ömrü uzar
Peryodik bakım esnasında yapılan temizlik cihaz performansının kirlilikten dolayı azalmasını önlediği için, ısıtma ve soğutma yüklerinin karşılanması daha kısa süreli çalışmalar ile gerçekleşecektir.Peryodik bakım esnasında aşınan parçalar değiştirildiği için, cihazda arızalar olabildiğince azalacak ve bu sayede hasarlanmaların neden olduğu ömür azalması önlenecektir.

Sistemden kesintisiz yaralanma imkanı artar
Cihazın sürekli bakımları sayesinde arıza yapma olasılığı en aza ineceğinden klima sistemi sürekli konforu sağlar.

Sistemin kesintiye uğramasından doğan kayıpları önler
Üretimleri veya hizmetleri klima sisteminin çalışmasına bağlı olan işletmelerde klima sisteminin kesintiye uğramasından doğan üretim ve hizmet kayıpları en aza indirgenmiş olur.Örneğin, turistik tesislerin, yaz sezonunda müşteri kaybına uğraması gibi durumlar ortadan kalkar.

İşletme personelinin verimi artar
İşletme teknik personeli üzerinde arızalı sistemlerin yaratmış olduğu stresler kalkacağı için işletme personelinin verimliliği artacaktır.

Sistem hep yüksek kapasite ile çalışır
Peryodik bakım yapılan sistemlerde kirlilik faktörü azaldığı için sistem kapasitesinde kirli sistemlere göre %12 lik bir fark görülür.Bu fark pik yüklerin olduğu dönemlerde işletmeyi oldukça rahatlatır.

3.6.Bakım Giderlerinin Klima Sistemlerinde Ekipman ve Montaj Maliyetleri İle Karşılaştrılması

Aşağıda çeşitli maliyet açısından karşılaştırlması yapılmaktadır.Fiyat analizleri sistemin yatırım (ekipman+montaj) ile beş yıllık toplam bakım ve enerji maliyetleri düşünülerek hazırlanmıştır.Ekipman ve montaj giderlerinin toplamı ilk maliyet olarak %100 düşünülmüştür.Buna göre bakım giderleri beş yıllk dönemde %10 ile % 20 arasında değişmektedir.Sistemlerin sağlıklı çalışabilmeleri için gerekli minimum bakım giderleri ortlama olarak yıllık %2 ile %4 arasındadır.Bu değerlerin altına düşüldüğünde yukarıda anlatılan nedenlerden dolayı sistemlerin kesintiye uğraması, işletme ve enerji maliyetlerinin artması kaçınılmaz hale gelmektedir.